Krajem januara 2019. godine završava se projekat „Partnerstvo za konkurentnost i kvalitetna radna mjesta“, koji je započeo u junu 2017. godine. Projekat finansira Evropska unija, u okviru programa „Podrška lokalnim partnerstvima za zapošljavanje u BiH“ koji implementira Međunarodna organizacija rada. Projekat implementira Agencija za razvoj preduzeća Eda, u partnerstvu sa Opštinom Prnjavor, JU Zavod za zapošljavanje Republike Srpske, Zavod za zapošljavanje Republike Srpske – Biro za zapošljavanje Prnjavor, JU Centar srednjih škola “Ivo Andrić” Prnjavor, preduzeća Trivas d.o.o. (mesna idustrija) Topling d.o.o. (metaloprerađivačka industrija). Projekat je implementiran na području opštine Prnjavor.
Aktivnosti na usklađivanju ponude i tražnje na tržištu rada su kontinuirane i provide se i prilagođavaju potrebama u dužem vremenskom periodu kako bi pokazale konkretne rezultate. Međutim, velikim zalaganjem svih partnera i učesnika u realizaciji projekta, postignuti su rezultati koji prevazilaze definisane indikatore projekta i koji pružaju polaznu osnovu za nastavak rada na pobošljanju uslova na tržištu rada Prnjavora.
Bitno je napomenuti da realizacija ovih aktivnosti neće prestati sa završetkom projekta i da su kroz projekat uspostavljene osnove strukture koje obezbjeđuju održivost i kontinuiranu interakciju aktera na tržištu rada.
Savjet za zapošljavanje opštine Prnjavor, koji predstavlja mehanizam usklađivanja ponude i tražnje na tržištu rada, formalno je uspostavljen u aprilu 2018. Savjet je uspostavljen kao stalna radna grupa u okviru Privrednog savjeta opštine, koji je restrukturiran i formalizovan u septembru 2017. godine. Pored toga, Savjet je funkcionalan od novembra 2017. godine kao operativno tijelo zaduženo za izradu Akcionog plana zapošljavanja za period 2018-2020. godina i aktivnosti koje se odnose na usklađivanje ponude i tražnje na tržištu rada opštine. Savjet za zapošljavanje koristi kapacitete Privrednog savjeta u pogledu savjetovanja, informisanja, definisanje aktivnosti i donošenja odluka u vezi sa tržištem rada opštine.
Tokom realizacije projekta, Savjet je imao veoma važnu ulogu u definisanju i realizaciji svih odluka i aktivnosti u vezi sa tržištem rada Prnjavora. Članovi Savjeta su Opština Prnjavor, Srednja škola, preduzeća, dok funkciju sekretarijata obavlja Biro za zapošljavanje Prnjavor.
Sastanak Savjeta za zapošljavanje
Uz aktivno učešće predstavnika Savjeta za zapošljavanje i Privrednog savjeta, izrađen je Akcioni plan zapošljavanja opštine Prnjavor za period 2018-2020. godina koji je u procesu realizacije. Akcioni plan obuhvata sveobuhvatnu analizu privrede i tržišta rada Prnjavora i razrađene ciljeve koji se odnose na povećanu zaposlenost i zapošljivost nezaposlenih, te izgrađene kapacitete institucija podrške za zapošljavanje. Planom je definisano 17 mjera zapošljavanja, od kojih je u 2018. godini 10 već realizovano ili bilo u procesu realizacije.
Radna struktura Akcionog plana zapošljavanja
Tokom realizacije projekta, preduzeća su istakla kapacitete i zainteresovanost maturanata i mogućnosti za njihovu dodatnu obuku i zapošljavanje. S tim u vezi, radili smo na poboljšanju kapaciteta srednje škole za izvođenje praktične nastave i obuku odraslih. Nabavljeni su CNC simulatori za radna mjesta struganje i glodanje, nastavnici su obučeni za izvođenje praktične nastave usklađeno sa nabavljenim CNC simulatorima i potrebama preduzeća. Takođe, kroz funkcionisanje savjeta, uspostavljena je stalna saradnja srednje škole, biroa za zapošljavanje i preduzeća za izvođenje praktične nastave i obuka u preduzećima. Urađena je anketa maturanata koja je pokazalo interesovanje maturanata za učešće u obukama koje su organizuju u okviru projekta ali i njihovu zainteresovanost za rad u industriji.
Nabavljeni CNC simulatori u Centra srednjih škola „Ivo Andrić“
Obuke za aktivno traženje posla prošlo je 45 nezaposlenih osoba (71% žena), od kojih je 22 zaposleno. S obzirom na manju zainteresovanost nezaposlenih osoba za prisustvo na obukama za aktivno traženje posla, ove obuke su, u saradnji sa Savjetom za zapošljavanje, usmjerene na maturante srednjih škola generacije 2017/18. Maturanti, koji su u junu 2018. godine postali aktivni učesnici na tržištu rada su pokazali veliku zainteresovanost za učešće u obukama koju je pohađao 191 maturant. Najveće interesovanje polaznika obuke za aktivno traženje posla je bilo vezano sa simulaciju intervjua za posao. Većina polaznika obuke nije imala priliku da učestvuje u intervjuu za posao i većina ih je zazirala čak i od simulacije takve vrste intervjua. Međutim, nakon prilike da učestvuju u simuliranom razgovoru za posao, polaznici su pokazali najveće zadovoljstvo upravo ovim dijelom obuke!
Simuliranje intervjua za posao sa maturantima
U okviru intenzivne saradnje sa partnerima u realizaciji projekta (preduzećima sa područja opštine ali i nezaposlenih osoba), definisane su i organizovane obuke za rad u industriji. Kroz organizaciju obuka za rad u industriji za nezaposlene osobe unapređena je njihova zapošljivost, tako da je od 85 nezaposlenih osoba koji su prošli kroz obuku za rad u industriji, čak 62 zaposleno neposredno nakon realizovane obuke!
Obuke nezaposlenih za rad u industriji su provođene na osnovu izraženih potreba preduzeća sa područja opštine, tako da su na taj način obučeni: šivači, krojači, radnici u proizvodnji konditorskih proizvoda i sira, komercijalisti, zavarivači, CNC operateri i dr. Obuke su se provodile u preduzećima (KLM d.o.o., Trivas d.o.o., Rizba d.o.o., Kruna d.o.o., Topling d.o.o., …), koja su uglavnom i zapošljavala obučene polaznike obuke, ali i na Mašinskom fakultetu Banja Luka, gdje su obučavani CNC operateri i zavarivači za MIG MAG postupak. Treneri i preduzeća su veoma zadovoljni stepenom postignutog znanja polaznika obuke, ali i njihovom motivisanošću za učešćem na obukama.
Detalj sa obuke za zavarivače, Mašinski fakultet (video)
Detalji sa obuka za CNC operatere, Mašinski fakultet
Radili smo i na promociji zanimanja u industriji za školarce i nezaposlene osobe. U okviru promocije industrijskih zanimanja završnim razredima osnovnih škola, prikazan je spot koji govori o dilemama u vezi sa izborom srednje škole, a odigran je i kratki skeč na temu izbora srednje škole . Promocija rada u industriji je takođe organizovana i za maturante srednjih škola u okviru obuka za aktivno traženje posla.
Skeč – odabir srednje škole (video)
Iako je veći dio preduzeća u vlasništvu muškaraca i iako se smatra da preduzeća, posebno industrijska, vode muškarci, u praksi se pokazuje da u značajnom broju preduzeća žene obavljaju i vode ključne poslove kao što su upravljanje finansijama, organizacija proizvodnje i komunikacija sa klijentima. U nastojanju da predstavimo inspirativne i zanimljive detalje o nekoliko uspješnih žena sa kojima, na našu sreću i zadovoljstvo, uspješno sarađujemo, pripremljena je publikacija „Uspješne žene prnjavorske privrede“, u kojoj su predstavljene kratke, motivirajuće priče o njihovom radu i uspjesima.
Rezime
Stalna interakcija aktera na tržištu rada u Prnjavoru doprinosi razumijevanju obrazaca ponašanja ključnih aktera: preduzeća (tražnja radne snage), nezaposlenih lica (ponuda radne snage), Biroa za zapošljavanje (nezaposlena lica, preduzeća), srednje škole (učenici, preduzeća) i opštine (donošenje odluka i politika, preduzeća).
Stalno prikupljanje informacija i priča svih aktera u velikoj mjeri olakšava i unapređuje proces definisanja i realizacije projektnih aktivnosti. Tokom realizacije projekta, gotovo sve aktivnosti su zahtijevale prilagođavanje u skladu sa informacijama koje smo dobijali od ključnih aktera.
Od problema zapošljavanja velikog broja nezaposlenih lica u Prnjavoru, od kojeg smo započeli projekat, došli smo do niza dodatnih pitanja: nedostatak kvalifikovane radne snage, provođenje obuka i zapošljavanje radi sticanja iskustva i odlaska u inostranstvo, upravljanja ljudskim resursima u preduzećima, teškoće sa kojima se susreće škola na poboljšaju kapaciteta za izvođenje praktične nastave, razdvajanje nezaposlenih lica na aktivna i pasivna (niti su svi aktivni aktivni, niti su svi pasivni zaista pasivni tražioci posla), neiskorišteni potencijali maturanata i dr. Otvaranje ovih, ali i ostalih pitanja, je potvrdilo potrebu za daljim interakcijama i radom na poboljšanju uslova poslovanja ali i uslova rada zaposlenih.
| Planirani rezultati projekta | Ostvareni rezultati projekta |
| o Indikator 1: Realizovano najmanje 10 aktivnih mjera za zapošljavanje koje je definisano Savjet za zapošljavanje | o Definisano je 17 aktivnih mjera zapošljavanja u Akcionom planu zapošljavanja opštine Prnjavor, od kojih je 10 realizovano u 2018. godini. |
| o Indikator 2: Zaposleno najmanje 50 nezaposlenih osoba registrovanih u Birou za zapošljavanje Prnjavor (od čega 20 mladih do 30 godina); | o Zaposleno je najmanje 62 nezaposlenih osoba registrovanih u Biro za zapošljavanje Prnjavor (od čega 20 mladih do 30 godina). |
| o Indikator 3: Unaprijeđena zapošljivost najmanje 150 nezaposlenih osoba sticanjem novih vještina za aktivno traženje posla, od kojih 75 sticanjem novih znanja i praktičnih vještina za rad u industriji. | o Unapređena je zapošljivost 45 nezaposlenih osoba i 191 maturanta srednje škole za aktivno traženje posla, dok su 82 nezaposlene osobe stekle nova znanja i praktične vještine za rad u industriji. |
| Uspostavljen održiv i funkcionalan Savjet za zapošljavanje opštine Prnjavor | Uspostavljen je održiv i funkcionalan Savjet za zapošljavanje opštine Prnjavor sa Biroom za zapošljavanje kao sekretarijatom |
| Prestrukturiran i formalizovan Privredni savjet opštine Prnjavor | Prestrukturiran je i formalizovan Privredni savjet opštine Prnjavor |
| Izrađen Akcioni plan zapošljavanja opštine Prnjavor | Izrađen je Akcioni plan zapošljavanja opštine Prnjavor za period 2018-2020. godina |
| Poboljšani kapaciteti srednje škole za izvođenje praktične nastave i obrazovanje odraskih | Opremljeni su kabineti za izvođenje praktične nastave (nabavljeni su CNC simulatori), nastavnici su obučeni za korištenje CNC simulatora u nastavi i CNC simulatori su uključeni u izvođenje programa praktične nastave što je usklađeno sa potrebama preduzeća. Započet je proces akreditacije izvođenja obuke za odrasle u srednjoj školi za zanimanje CNC operater. |
| Uspostavljena stalna saradnja srednje škole, Biroa za zapošljavanje i preduzeća za izvođenje praktične nastave i obuka u preduzećima, | Kroz fukcionisanje Savjeta za zapošljavanje i Privrednog savjeta uspostavljena je stalna saradnja srednje škole, Biroa za zapošljavanje i preduzeća za izvođenje praktične nastave i obuka u preduzećima, |
| Unapređena zapošljivost nezaposlenih sticanjem novih vještina za aktivno traženje posla i znanja i praktične vještine za rad u industriji. | Unapređena je zapošljivost 45 nezaposlenih osoba i 191 maturanta srednje škole za aktivno traženje posla, dok su 82 nezaposlene osobe stekle nova znanja i praktične vještine za rad u industriji. |
| Promovisana zanimanja u industriji i povećan broj djece koja upisuju industrijske smjerove | U okviru promocije industrijskih zanimanja završnim razredima osnovnih škola, izrađen je skeč koji govori o dilemama u vezi sa izborom srednje škole.
U okviru obuka za aktivno traženje posla za maturante urađena promocija rada u industriji. Izrađena je publikacija „Uspješne žene prnjavorske privrede“, gdje smo predstavili motivirajuće priče žena koje uspješno rade u privredi Prnjavora. |