Šesta godišnja konferencija o MSP u BiH, koja je održana 5. decembra 2023. u hotelu Hills u Sarajevu, uz učešće oko 100 predstavnika preduzeća, institucija, domaćih i međunarodnih organizacija, univerziteta i donatora, dovela je do nekoliko važnih uvida o potrebi i mogućnostima djelotvornijeg pristupa u pogledu podrške održivom razvoju MSP. Do njih su zajedničkim razmišljanjem i diskusijama došli istaknuti praktičari u vođenju i implementaciji međunarodnih projekata podrške, uz veoma dobru moderaciju i aktivnu pažnju velikog broja zainteresovanih učesnika.
Na početku konferencije, ambasadorica Švedske u BiH Helena Lagerlöf se osvrnula na važnost međunarodne podrške razvoju MSP u BiH, naglašavajući da Švedska pruža kontinuiranu podršku razvoju MSP u BiH sa ciljem ubrzanja integracije privrede BiH u Evropsku uniju. Posebno je važan fleksibilan pristup u pružanju pomoći koji pruža Švedska, koji se zasniva na testiranju, razvoju i prilagođavanju rješenja uz promociju i uzimanje u obzir jasne evropske perspektive BiH, uz uvažavanje izazova koji proizlaze iz administrativne strukture zemlje. Projekti finansirani od strane Švedske imaju dokazanu reputaciju da su dobro prihvaćeni od strane svih relevantnih nacionalnih aktera, pri čemu se rezultati projekata, uvedena rješenja i metode prihvaćaju i primjenjuju. Ambasadorica Lagerlöf je na kraju istakla da vjeruje u jačanje partnerstava sa lokalnim organizacijama jer priznaje i cijeni njihove kapacitete, znanje i iskustvo.
Glavni uvodničar je bio dr Shawn Cunningham, međunarodni ekspert za inovacije iz Mesopartner koji je znalački sažeo i ilustrativno predstavio izazove u kreiranju inovacija od strane kompanija i i lekcije koje je teže savladati pri stvaranju odgovarajućeg inovacionog ekosistema.
Jelena Prohaska iz Ede je prezentovala preliminarne nalaze Sensemaker istraživanja o poboljšanjima i promjenama u MSP. Radi se o jednom od prvih izvođenja ovakvog istraživanja u zemlji i prvom javnom predstavljanju rezultata istraživanja koje još traje.
Tema prvog panela je bila “(ne)naučene lekcije od strane vođa projekata i saradnika”, a svoja iskustva kroz projekte koje vode su iznijeli Ismar Ćeremida (UNDP), Donald Prohaska (GIZ), Goran Janković (Eda) i Ognjenka Lalović (VTK BiH). U fokusu diskusija bila su ograničenja dominantnog projektnog pristupa sa unaprijed definisanim ciljevima, indikatorima, aktivnostima i resursima, koja dovode do fragmentisanih i privremenih efekata, nedovoljnih za sistemske i dinamične promjene, kakve su neophodne za održivi razvoj MSP. Ukazano je na potrebe i mogućnosti fleksibilnijeg pristupa dizajniranju i implementaciji projekata, konstatovan prelaz sa projekata na programe sa međunarodnom koordinacijom i najavljen prelaz ka portfolio pristupu od strane UNDP-a. Uz nekoliko važnih uvida u pogledu korištenja grantova kao sredstva podške, ključne riječi prvog panela su: dobra identifikacija problema i njihova međuzavisnost, fleksibilnost projekata i prelaz na pristup koji je prilagođeniji kompleksnosti situacija i dinamici promjena, te umrežavanje MSP međusobno i sa institucijama podrške kao jedan od novih izazova.
Na drugom panelu se govorilo o tome šta treba da se mijenja kako bi se ostvario veći uticaj projektne podrške na zelenu i digitalnu tranziciju i inovacije u MSP. Učestvovali su: Marina Dimova (UNDP), Mirza Kušljugić (ReSET), Željko Karanović (vođa završenog projekta „Market Makers“), Zihnija Hasović (dosadašnji vođa projekta ASB, EBRD), a panel je moderirao Zdravko Miovčić (Eda).
Učesnici panela su podijelili nekoliko važnih uvida i preporuka: veći fokus na kreiranje boljih radnih mjesta i jačanje tzv. mezo prostora; fleksibilnost pri planiranju i vođenju projekata, uz izazove aktivnijeg učešća vodećih ljudi MSP-a; karakteristike uspješnih projekata podrške i slabosti međunarodnog i domaćeg okvira podrške (za energetsku tranziciju); razloge promjene pristupa UNDP-a i karakteristike novog portfolio pristupa.
U posljednjem dijelu konferencije je Sanela Dževlan (SERDA) govorila o projektu C2C 3.0 kao instrumentu podrške za inovativna MSP, a potom su dodijeljeni sertifikati za 38 kompanija koje su podržane u okviru ovog projekta.
Šesta godišnja konferencija je u potpunosti ispunila očekivanja učesnika, omogućivši da se u kratkom vremenu i na jednom mjestu napravi zajednički osvrt na aktuelne prakse i instrumente podrške održivom razvoju MSP u BiH od strane međunarodnih projekata i donatora, te zajedničko otvaranje i pokretanje nove perspektive, koja bi u većoj mjeri uzela u obzir kompleksnost i specifičnosti konteksta i preduzeća u kojima se promjene dešavaju.
Konferenciju o temi „Projektna podrška održivom razvoju MSP u BiH – (ne)naučene lekcije” organizovale su Eda – Agencija za razvoj preduzeća i SERDA – Sarajevska regionalna razvojna agencija, u saradnji sa UNDP-om BiH, uz podršku Ambasade Švedske u BiH kroz projekte “Napredna implementacija Akta o malom biznisu u BiH2EU – SBA u BiH2EU” i “Challenge to Change, C2C 3.0”.
